در برنامه اینترنتی سیمرغ مطرح شد
نقش مهم اساتید در افزایش خودباوری دانشجویان
پرتوبلاگ: عضو هیات علمی دانشگاه تهران ضمن اشاره به نقش مهم اساتید در افزایش خودباوری دانشجویان توضیح داد: اساتید و اعضای هیات علمی باید نسبت به اهمیت تعامل با دانشجویان آگاه باشند چونکه قطعا، تعامل موثر میان اساتید و دانشجویان می تواند در ایجاد حس تعلق میان دانشجویان و اساتید اثرگذار باشد.
به گزارش پرتوبلاگ به نقل از ایسنا، دکتر رضوان حکیم زاده، عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی درسی و آموزشی دانشگاه تهران در برنامه "سیمرغ" (شبکه اینترنتی دانشگاه تهران)، با مبحث "ایجاد تعلق و عملکرد تحصیلی دانشجویان/ نقش عوامل روانی و اجتماعی"، درباره عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی دانشجویان اظهار داشت: تمامی عامل های موثر بر عملکرد دانشجویان را باید با نگاهی جامع مورد بررسی قرار داد. در گذشته، تنها عامل های آموزشی مورد توجه قرار می گرفتند اما حالا لازم است بررسی شود که چه عواملی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان تأثیر می گذارند.
وی ضمن اشاره به پیشنه بررسی های انجام شده برای تشخیص عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی دانشجویان اظهار نمود: پیش از این و در چارچوب یک تحقیق، افرادی که در سالهای ۷۹ و ۸۰ گرفتار افت تحصیلی شده بودند، مورد بررسی میدانی قرار گرفتند. موضوعی به نام "یادگیری اجتماعی-هیجانی" در سطح جهان بخصوص در دهه گذشته مورد توجه قرار گرفت چون که عوامل روانی و اجتماعی در یادگیری نقش مهمی دارند. نتایج بررسی ها نشان داد که عوامل عاطفی و اجتماعی در محیط های آموزشی اثرگذار هستند، در حالیکه در گذشته این موارد چندان مورد توجه قرار نمی گرفتند.
عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی درسی و آموزشی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه دانشجویان با هدف دستیابی به موفقیت گام به محیط های آموزشی می گذارند، خاطرنشان کرد: در طول دوران تحصیل، برخی عوامل سبب می شوند تا گروهی از دانشجویان در راه تحصیل خود عملکرد بهتر و موفقیت بیشتری داشته باشند؛ در حالیکه برخی با چالش های گوناگونی روبرو می شوند. قطعا، این عوامل باید بررسی شوند. چونکه چالش های گوناگونی که در راه تحصیلی دانشجویان قرار دارند نه تنها تأثیر نامطلوبی بر روح و روان دانشجویان می گذارند؛ بلکه بهره وری دانشجو را کم می کنند که به تبع این موضوع، مدت زمان تحصیل دانشجو هم افزایش می یابد.
این استاد دانشگاه تهران درباره عوامل روحی و روانی موثر بر عملکرد دانشجویان توضیح داد: دانشجو با دنیایی از آمال و آرزوهای مختلف به عرصه دانشگاهی قدم می گذارد. تحصیل در دانشگاه تهران که نماد تحصیلات عالیه به حساب می آید، گاها برای دانشجویان یک رویا است. قبل از ورود به دانشگاه، دانشجویان دانشگاه تهران در تمامی مقاطع تحصیلی خود نسبت به دیگر دانش آموزان متمایز هستند و این مورد را با تمام وجود احساس می کنند.
وی ادامه داد: بعد از ورود به دانشگاه، دانشجو به محل تحصیل خود احساس تعلق نمی کند چون که مثل دوران مدرسه در کانون توجه قرار ندارد و احساس "بودن" نمی نماید. این مسائل بر "خود کارآمدی تحصیلی"، "احساس تعلق" و "یکپارچگی دانشجو با محیط تحصیلی" اثرگذار هستند. مواردی که شاید قابل مشاهده نباشند اما بر انگیزه دانشجویان و درگیر شدن آنها در اموری مانند مطالعه و کارهای پژوهشی اثرگذار هستند.
به نقل از ایشان، مرحله دانشجویی به نحوی سرآغاز زندگی مستقل به حساب می آید، باید بررسی کرد آیا دانشجو شرایط پذیرش این مرحله از زندگی را دارد؟ اگر آمادگی لازم را کسب کرده باشد، تمامی این عوامل می توانند منجر به موفقیت وی در طول دوران تحصیل شود، این احتمال هم وجود دارد که عدم آمادگی مانع جدی برای دانشجو باشد. این مولفه ها بعنوان عوامل روانی-اجتماعی دسته بندی می شوند و بر ماندگاری و موفقیت دانشجویان اثرگذار هستند.
دکتر حکیم زاده تصریح کرد: دانشجویان در محیط اجتماعی دانشگاه با افراد مختلف مثل اساتید، سایر دانشجویان و کادر اداری دانشگاه تعامل دارند که این تعاملات بر شکل گیری نگرش ها و انگیزه هایشان تأثیر می گذارد و سبب می شود تا معناداری و مفیدبودن بودن را احساس کنند.
این استاد دانشگاه تهران درباره سیاستگذاری ها، نقش رسانه و اثرگذاری فرهنگ عموم جامعه بر عملکرد دانشجویان اظهار داشت: بنا به شرایط سنی دانشجویان، عموم جامه تصور می کند که آنها بسیار بزرگ شده اند. یک دانش آموز چند ماه بعد از فارغ التحصیلی وارد دانشگاه می شود؛ بازه زمانی ۳ یا ۴ ماهه نمی تواند یک دانشجو را بزرگ کند. همینطور در این مرحله گذار نیازهای روحی و روانی، به صورت معمول کمتر مورد توجه قرار می گیرد. از طرفی، مفهوم رسانه در این روزها بسیار فراگیر است و حدودا تمام زندگی را احاطه می کند. یک برنامه تلویزونی تا شبکه های اجتماعی همگی رسانه هستند؛ دانشجویان هم به صورت مداوم در معرض دریافت خوراک رسانه ای قرار می گیرند. در واقع دانشجویان را باید مصرف کنندگان دائمی رسانه ها دانست؛ رسانه یک فرصت بی بدیل است چون که تمامی محدودیت فضاهای سنتی یادگیری را در هم می شکند و مرزهای منابع یادگیری را از میان برمی دارد. جذابیت های آن هم غیر قابل چشم پوشی است. اگر به صورت هدفمند از ظرفیت رسانه استفاده نماییم، میتوان به مخاطبان کمک کرد تا مهارت مورد نیازشان را کسب کنند. باید همکاران هیات علمی را آگاه نماییم چگونه که با تعامل می توانند نقشی موثر در کسب مهارت دانشجویان با استفده از ظرفیت رسانه داشته باشند.
وی با بیان اینکه"برنامه درسی پنهان"، مبحث مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: برخی عوامل بر دانشجو اثر می گذارند و نگرش آنها را تغییر می دهند. این موارد محدود به کلاس درس و محتوای آموزشی نیستند. یک استاد هیات علمی امکان دارد علاوه بر مبحث تخصصی که تدریس می کند، بازخوردهایی داشته باشد که هرکدام از آن موارد می توانند زندگی دانشجویان را بسازند یا ویران کنند. خیلی از این موارد می توانند که باعث افزایش یا کاهش امید در دانشجویان شوند، تغییر نگرش دانشجویان، حاصل "برنامه ریزی درسی پنهان" است. اگر بخواهیم به صورت علمی با این برنامه مواجه شویم باید ابعاد و ماهیت آنرا به صورت علمی بررسی کنیم؛ سپس از ظرفیت رسانه برای افزایش تعامل هدفمند استفاده نماییم. همینطور با تغییر محدودیت های سنتی محیط های آموزشی می توانیم نگرش ها را تغییر دهیم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، اظهار داشت: حس پذیرش دانشجویان توسط جامعه دانشگاهی را میتوان با ابعاد وسیع تر مورد بررسی قرار داد یعنی میزان تعلق یا بیگانگی از جنبه های مختلف سنجیده شود. پژوهش هایی درباره عوامل موثر بر مهاجرت دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران انجام داده ایم، "بیگانگی" یکی از ابزارهای این پژوهش بود. نتیجه این پژوهش نشان می دهد، هرچقدر میزان معناداری کمتر شود، میزان بیگانگی افزایش می یابد. شخص دریک محیط حضور دارد اما احساس بیگانگی می کند. افزایش احساس عدم تعلق سبب افزایش مهاجرت می شود.
دکتر حکیم زاده درباره تفاوت میان تمایل به مهاجرت و مهاجرت واقعی اظهار داشت: باید مبحث "تمایل به مهاجرت" مورد توجه قرار گیرد چون که تمامی افراد فرصت مهاجرت ندارند. تمایل افراد برای مهاجرت به این معنا است که از منظر روانی به جامعه ای دیگر تمایل دارند. در چنین شرایطی، این افراد احساس وابستگی و سرنوشت مشترک نمی کنند و جنس مواجهه آنها با چالش ها متفاوت می باشد.
وی تصریح کرد: بر این باور هستم، عملکرد تحصیلی خوب یک دانشجو نمی تواند به معنای میزان تعلق خاطر بالای یک فرد باشد. این احتمال وجود دارد، دانشجویان به جهت اینکه فرصت های بیشتری برای مهاجرت داشته باشند، در دوران تحصیل عملکرد بسیار مناسبی داشته باشند. قطعا، میان عملکرد تحصیلی یک دانشجو و میزان تعلق او هیچ رابطه ای وجود ندارد. احساس تعلق می تواند پیشبینی کننده موفقیت باشد اما موفقیت نمی تواند پیشبینی کننده احساس تعلق یک دانشجو باشد. رابطه این مولفه ها دو طرفه نیست.
وی با اشاره به اینکه عوامل مختلفی می توانند میزان مهاجرت و پدیده فرار مغزها را تشدید کنند یا کم کند، توضیح داد: وضعیت زندگی شهروندان کشورهایی که میزان شاخص توسعه ای بالاتری دارند از حقیقت بهتر به نظر می آید. من با دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور بسیار گفتگو کرده ام؛ این افراد اذعان کرده اند که شرایط زندگی آنها آن چنان که تصور می کرده اند، ایده آل نیست. شرایط زندگی آنها دشوار می باشد و برای تأمین هزینه های تحصیلی ناچار هستند، اشتغال داشته باشند. اگر به این مورد واقع بینانه نگاه نماییم، به این نتیجه می رسیم شرایط زندگی آنها قبل از مهاجرت بهتر بوده است. مشکلات را نفی نمی کنم، جوانان و دانشجویان ایران با بعضی از مشکلات مواجهند.
عضو هیات دانشگاه تهران اظهار داشت: تمامی متدهای آموزشی باید از این وجه مورد بررسی قرار گیرند که تا چه میزانی می توانند دانشجویان را برای فرصت های شغلی آماده کنند. یکی از مواردی که باید بررسی شود، میزان انطباق گسترش نظام آموزش عالی با نیازهای بازار کار آینده است. قطعا، دانشجویان باید به صورت هدفمند تربیت شوند چون که بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه ها بتوانند بلافاصله وارد فضای کسب و کار شوند. اشتغال نه تنها به معنای کسب درآمد است بلکه به زندگی افراد بخصوص جوانان معنا می دهد.
وی درباره محدود بودن فضای فعالیت دانشجویان، اختلاف نسل ها و عدم اعتماد نسل ها به یکدیگر توضیح داد: معلمی در دانشگاه، فراتر از تدریس یک مبحث درسی است چون که تربیت و ساخت یک انسان مدنظر است. ازاین رو علاوه بر دانش، مهارت های ارتباطی هم نیاز است اما این مسئله مورد توجه قرار نمی گیرد.
وی افزود: برخی معتقدند با یک کارنامه پژوهشی مناسب میتوان یک معلم خوب بود. خصوصیت های مهارتی برای پذیرش این نقش مورد توجه قرار نمی گیرد. اما اگر بخواهیم از گمشده و حلقه مفقوده نظام آموزشی سخن بگوییم باید به نقش تربیتی اساتید اشاره نماییم. تصور می نماییم، دانشجویان را نمی توانیم تربیت نماییم در حالیکه این گروه به بالاترین سطح تفکر رسیده اند. ازاین رو با تعامل مناسب میتوان نگرش های خوبی در دانشجویان ایجاد کرد. اما خیلی از اساتید به تعامل با دانشجویان اعتقادی ندارند.
دکتر حکیم زاده در انتها خاطرشان کرد: بعنوان یکی از اعضای گزینش اساتید دانشگاه تهران اعلام می کنم، بعضی از داوطلبان هیئت علمی تنها پژوهش هایشان را ملاک کار قرار می دهند و نسبت به مولفه های مهمی مانند ایجاد تعامل، برقراری ارتباط و مدیریت کلاس بی توجه هستند. با این تفکر روحیه عدم تعلق به صورت غیرمستقیم در سیاست های جذب نیرو ترویج داده می شود، چون که یک فارغ التحصیل دانشگاه های خارجی نسبت به فارغ التحصیل از دانشگاه های داخلی برای یک موقعیت شغلی شانس بیشتری دارد. این مورد سبب می شود تا میزان تمایل به مهاجرت در بین دانشجویان افزایش یابد.
منبع: partoblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب