كرونا و آموزش عالی؛ فرصت ها و تهدیدها،
تدریس آنلاین در دوره شیوع كرونا، یك تجربه ناموفق بود
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است: با وجود این كه سال ها صحبت از آموزش الكترونیكی و برگزاری دوره های مجازی می شد، تدریس آنلاین در دوره شیوع كرونا، یك تجربه ناموفق بود. برای اینكه زیرساخت های دانشگاه هایی كه تاكید داشتند حتما برای آموزش از سیستم دانشگاه استفاده شود، ˮضعیفˮ بود از طرف دیگر دانشگاه ها اصرار داشتند از نرم افزارهای اسكایپ و زوم كه میلیون ها نفر در سراسر دنیا از آنها استفاده می نمایند، استفاده نشود و این كار را سخت می كرد.
دکتر سید سپهر قاضی نوری در گفت و گو با ایسنا درباره تجربه آموزش آنلاین در دوران شیوع کرونا، با بیان این که آموزش مجازی در ارائه محتوا هم عملکرد خوبی نداشت، اظهار داشت: در عمده کلاس های مجازی، فقط استاد صحبت می کرد و محتوای خوبی هم برای ارائه آماده نشده بود. به دو مورد فوق باید این را اضافه نماییم که دانشجوها بهتر از اساتید بلد بودند با این نرم افزارها کار کنند. علاوه بر این، سازماندهی مناسبی نیز وجود نداشت؛ مثلا برای برگزاری جلسه دفاع مجازی نیاز به امضای همه ی استادان حاضر است و الان برخی دانشگاه ها می گویند دانشجو پس از جلسه دفاع به صورت حضوری از استادان امضا بگیرد. در واقع ما هنوز به یک امضای الکترونیکی دسترسی نداریم.
این استاد دانشگاه با تاکید بر این که گسترش آموزش مجازی را باید به فال نیک گرفت، اظهار داشت: پس از اختتام شیوع کرونا، به هر قیمتی که شده باید صاحب زیرساختی در آموزش الکترونیکی شویم؛ زیرساختی که در شرایط عادی هیچگاه دنبال آن نمی رفتیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره تفاوت آموزش عالی در دوران پساکرونا با پیش از شیوع آن اظهار داشت: اگر قرار باشد اول مهر به صورت عادی در سر کلاس های درس حاضر شویم باید اقرار کرد که باردیگر به حالت قبلی باز می گردیم. هنوز این دوره آن قدر طولانی نشده که تاثیر خودرا بگذارد. دانشجویان نسل جدید ما خیلی به نرم افزارها مسلط هستند و مشکل اصلی در استادان و مدیران است. خود اساتید کار با سیستم ها را بلد نیستند و یادگیری پایین تری نسبت به دانشجویان دارند. از طرف دیگر، مدیران هم تدبیری نمی اندیشند که این مشکل برطرف شود.
قاضی نوری افزود: نباید چنین باشد که مدیران فقط به اساتید نامه بزنند و بگویند چند جلسه کلاس تشکیل شده است و پلت فرم شما چه بوده است. نکته ای که خیلی مهمست این است که دولت و وزارت علوم از مدیران دانشگاهی و مدیران از اساتید بخواهند که این جریان آموزش مجازی را رها نکنند. این شیوه از تدریس برای خود استادان هم آسان تر است. اگر استادی یک دفعه وقت بگذارد و محتوای مجازی برای تدریس خود فراهم آورد، تا مدت ها می تواند از آن محتوای مجازی استفاده نماید. ولی معمولا از طرف استادان دراین زمینه مقاومت وجود دارد و هر چه از رشته های مهندسی به سمت رشته های علوم انسانی می آییم این مقاومت شدیدتر است.
این استاد دانشگاه تربیت مدرس درباره تاثیر سن وسال استادان بر همگام نشدن آنها با تغییراتی چون ترویج آموزش مجازی اظهار داشت: سیستم آموزش عالی چنین است که گویی هیچگاه استادی از آن خارج نمی گردد. با توجه به این که در این دوره از فعالیت وزارت علوم، بخشنامه ای اجرایی شده که تعداد محدودی را بازنشسته کرده اما کماکان آن بخشنامه ایراداتی دارد که برمبنای آن، استادان مسن از نظام آموزش عالی ایران خارج نمی شوند. در بعضی رشته ها واقعا این استادان قدیمی کارآمد نیستند. از طرف دیگر، ما با نسل جدیدی روبه رو هستیم که با امکانات ارتباطی نوین درس خوانده است و بمراتب از من و امثال من صلاحیت بیشتری برای عضویت در هیئت علمی دارد اما نمی تواند وارد دانشگاه شود. در دانشگاه آزاد این وضع وخیم تر بود، چون در یک مقطع زمانی، استادان بازنشسته دانشگاه های دیگر را جذب می کرد که خوشبختانه بتازگی تغییر کرده است.
وی با تاکید بر این که موضوع به روز شدن علم اساتید مهم تر از آموزش مجازی است، اظهار داشت: استادی که برای کلاس های مجازی به روز نمی گردد، دانش خودرا هم به روز نمی نماید. همان چیزی را بلد است که سی سال پیش بلد بوده است. حتی در رشته های علوم انسانی که مدت زمان طولانی برای تغییر نظریه ها نیاز است هم روش های تحقیق به روز می شوند، اما استادان ما همچنان به روال قدیم فعالیت خودرا ادامه می دهند. پیشنهاد من این است که مکانیسم هایی برای بازنشستگی سریع تر استادانی که همگام با تغییرات به روز نمی شوند پیدا نماییم برای اینکه تداوم این وضعیت ما را از لحاظ علمی عقب نگاه می دارد.
قاضی نوری افزود: یکی از شرایطی که برای تداوم فعالیت استادان در دانشگاه ها گذاشته می شود این است که استاد مقاله داشته باشد. می دانیم که خیلی از مقالاتی که استخراج می شود ربطی به استاد ندارد و هر استادی می تواند با فشار وارد کردن به دانشجو صاحب مقاله شود و اینگونه از بازنشستگی فرار کند. الان سن بازنشستگی برای استاد تمام ۷۰ سال و برای دانشیار ۶۷ سال است. استاد و دانشیار شدن هم اکنون، در آموزش عالی به نسبت گذشته کار ساده ای است و می توان اظهار داشت که همه می توانند تا سن ۷۰ سال در نظام آموزش عالی بمانند.
استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس با بیان این که عمده اساتید فعلی دانشگاه های تهران متولدین دهه ۳۰ هستند که پس از انقلاب فرهنگی درس خوانده اند، اضافه کرد: این اساتید فعلا بازنشسته نمی شوند و جای خودرا به دهه شصتی ها و هفتادی ها نمی دهند. مدلول این مکانیسم فعلی که سن بازنشستگی استادان را تا ۷۰ سال می آورد این است که میانگین تا ده یا ۱۵ سال دیگر نسل فعلی اساتید در دانشگاه ها می مانند. به نظرم ۷۰ سال واقعا سن زیادی برای بازنشستگی استادان در شرایطی است که علم با سرعت پیشرفت می کند.
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از این گفت و گو در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد آموزش عالی در دوران شیوع ویروس کرونا برای حل مشکلات مختلف جامعه اظهار داشت: الان برای ارزیابی زود است. ما هنوز ندیدیم که مسئله ای در بحران کرونا حل شده باشد. مدیریت کشور برای حل بحران کرونا بی اغراق یکی از موفق ترین تجربه هایی بود که در طول عمرم در کشور دیدم. ایران با وجود همه مشکلات عجیب و غریبی که نسبت به بقیه کشورها داشت؛ عملکرد خوبی در مدیریت کرونا داشت اما این که آموزش عالی بخواهد مشکلی را حل کند، نه. اتفاق خاصی نیفتاد. چونکه اساسا آموزش عالی ما کند است و ماهیت به ثمر نشستن آن نیزدراز مدت است.
قاضی نوری در آخر اشاره کرد: تصویب یک طرح پژوهشی در نظام آموزش عالی ما دو سال طول می کشد، به نتیجه رساندن آن سه سال طول می کشد و اجرایی کردن دستاوردهای آن، پنج سال. همین که آموزش عالی در مقابل فشارها برای حذف ترم تحصیلی، تسلیم نشد باارزش است چون مدلول آن این بود که عمر دانشجویان تلف می شد و هزینه ای که دولت برای دانشگاه ها کرده بود هدر می رفت. بطور کلی، آموزش عالی مسئله خاصی از جامعه در این بحران حل نکرد. در حوزه آموزش پزشکی به سبب ماهیت نزدیک آموزش و پژوهش با درمان اتفاقات مهمی در بحران کرونا رخ داد اما ساختار وزارت علوم از کاربرد بسیار دور است و در فضای انتزاعی سیر می کند.
این مطلب پرتوبلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب