ارایه نخستین مدل بومی طراحی محصولات فیزیکی فناورانه برای سالمندان
پرتوبلاگ: محققان دانشگاه تهران در گروه طراحی صنعتی دانشکدگان هنرهای زیبا، یک مدل بومی برای طراحی محصولات فیزیکی فناورانه مناسب برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان سالم ایرانی عرضه کردند.
به گزارش پرتوبلاگ به نقل از دانشگاه تهران، این موفقیت علمی که در جواب چالش های ناشی از پدیده سریع سالمندی در ایران، در قالب رساله دکتری مرضیه اله دادی، دانشجوی دکتری طراحی صنعتی دانشکدگان هنرهای زیبای دانشگاه تهران، با راهنمائی علی فرجی و علیرضا اژدری طراحی و انجام شده است، اولین الگوی جامع بومی در کشور است که می تواند به بهبود کیفیت زندگی، حفظ استقلال فردی و کاهش فشار بر نظام مراقبتی سالمندان سالم کشور کمک نماید.
علی فرجی، یکی از استادان راهنمائی این رساله، درباره ی لزوم انجام این تحقیق، اظهار داشت: یکی از چالش های اصلی سالمندان، تعامل با محصولات فیزیکی فناورانه است که در زندگی روزانه نقشی پررنگ ایفا می کنند، از وسایل کمک حرکتی و تجهیزات سلامتی گرفته تا لوازم خانگی هوشمند و ابزارهای ارتباطی. خیلی از این محصولات، با رویکرد طراحی عمومی و بدون توجه به خاصیت های جسمی، روان شناختی و اجتماعی سالمندان ساخته می شوند؛ بنابراین، سالمندان در استفاده از آنها با مشکلاتی هم چون پیچیدگی عملکرد، عدم اعتماد، اضطراب فناورانه و ناسازگاری با شرایط جسمی روبه رو می شوند. این چالش ها، علاوه بر ایجاد حس ناتوانی، می تواند منجر به کاهش استقلال فردی و کاهش کیفیت زندگی آنان شود.
وی اضافه کرد: این رساله با هدف پاسخ گویی به این نیاز رو به رشد، به تدوین مدلی بومی در عرصه طراحی صنعتی پرداخته است. این مدل بر مبنای بررسی جامع نظریه های بین المللی، مرور نظام مند پژوهش ها، گردآوری داده های میدانی از سالمندان ایرانی و تحلیل چندلایه یافته ها تدوین شده است.
فرجی با بیان برخی خاصیت های مدل پیشنهادی پژوهش، اظهار داشت: در مدل پیشنهادی، با درنظر گرفتن ابعاد فردی، روان شناختی و رفتاری، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی، و از طرفی عوامل کاربرد پذیری، ارگونومی، عناصر طراحی تعامل و احساسی- ادراکی مدلی جامع برای طراحان صنعتی فراهم می آورد تا در فرآیند طراحی، تعامل میان سالمند و محصول فیزیکی فناورانه را به شکلی کارآمد و ایمن سازمان دهی کند. این مدل بخصوص بر عناصر کلیدی مانند سادگی استفاده، اعتمادپذیری، زیبایی شناسی، حس کنترل، حمایت اجتماعی و ارزش اقتصادی تاکید دارد که در پذیرش و استفاده پایدار از فناوری توسط سالمندان نقش تعیین کننده ای دارند.
وی یکی از نقاط قوت این مطالعه را توجه ویژه به بافت فرهنگی و اجتماعی ایران عنوان نمود و اضافه کرد: بااینکه مدلهای گوناگونی در سطح جهانی برای طراحی تعامل وجود دارد، اما تفاوت های فرهنگی، اقتصادی و ساختاری سبب می شود که خیلی از آنها در جامعه ایران کار آمدی لازم را نداشته باشند. مدل بومی عرضه شده در این رساله، ضمن استفاده از تجارب و نظریه های جهانی، به نیازها، محدودیت ها و اولویت های سالمندان سالم ایرانی توجه کرده و از این نظر اولین الگوی جامع بومی در کشور بحساب می آید.
عضو هیأت علمی دانشکده طراحی صنعتی دانشکدگان هنرهای زیبای دانشگاه تهران، عنوان کرد: پیاده سازی این مدل می تواند به طراحی و تولید محصولاتی منجر شود که با نیازها و توانایی های سالمندان سازگارترند، استقلال فردی آنها را تقویت می کنند و امکان مشارکت فعال تر آنان در زندگی اجتماعی را فراهم می سازند. افزون بر این، چنین محصولاتی می توانند فشار بر خانواده ها و نظام های مراقبتی را کاهش دهند و به بهبود فاکتورهای سلامت و رفاه اجتماعی کمک کنند.
فرجی در آخر اظهار داشت: این تحقیق، چشم اندازی روشن برای آینده طراحی صنعتی در ایران ترسیم می کند؛ آینده ای که در آن طراحی محصولات فیزیکی فناورانه نه فقط یک فرآیند فنی، بلکه نگاهی انسانی، اجتماعی و فرهنگی خواهد بود. انتظار می رود نتایج این رساله بعنوان مبنای همکاریهای میان رشته ای میان طراحان صنعتی، متخصصان علوم رفتاری، مهندسان فناوری و سیاست گذاران حوزه سالمندی قرار گیرد و مسیر توسعه فناوری های دوستدار سالمند در کشور را هموار سازد.
گفتنی است پدیده سالمندی در ایران طی سالهای اخیر به یکی از مهم ترین مسایل اجتماعی و بهداشتی کشور تبدیل گشته است. طبق گزارش های رسمی سازمان ملل متحد و مرکز آمار ایران، هم اکنون بیشتر از ۱۰ درصد جمعیت کشور بالای ۶۰ سال هستند و پیشبینی می شود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به بالای ۳۰ درصد برسد. افزایش امید به زندگی، کاهش نرخ باروری و بهبود خدمات بهداشتی همچون عواملی هستند که سرعت ورود ایران به مرحله سالمندی جمعیت را شتاب داده اند. این تغییر ساختاری در جمعیت، نه فقط نتایج اجتماعی و اقتصادی گسترده ای دارد، بلکه نیازمند برنامه ریزی دقیق در عرصه طراحی و توسعه محصولات و خدمات متناسب با نیازهای این قشر از جامعه است. خلاصه اینکه علی فرجی، یکی از استادان راهنمائی این رساله، درباره ی ی لزوم انجام این پژوهش، گفت: یکی از چالش های اصلی سالمندان، تعامل با محصولات فیزیکی فناورانه است که در زندگی روزانه نقشی پررنگ ایفا می کنند، از وسایل کمک حرکتی و تجهیزات سلامتی گرفته تا لوازم خانگی هوشمند و ابزارهای ارتباطی. بسیاری از این محصولات، با رویکرد طراحی عمومی و بدون توجه به خاصیت های جسمی، روان شناختی و اجتماعی سالمندان ساخته می شوند؛ بنابراین، سالمندان در استفاده از آنها با مشکلاتی هم چون پیچیدگی عملکرد، عدم اعتماد، اضطراب فناورانه و ناسازگاری با شرایط جسمی روبه رو می شوند. بر اساس گزارش های رسمی سازمان ملل متحد و مرکز آمار ایران، هم اینک بیش از ۱۰ درصد جمعیت کشور بالای ۶۰ سال هستند و پیشبینی می شود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به بالای ۳۰ درصد برسد.
منبع: partoblog.ir
این مطلب پرتوبلاگ را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب